Ông Nguyễn Hữu Tích, Phó chủ toạ Hội sinh sản và Kinh doanh nhãn chín muộn Hoài Đức cho biết, việc bình tuyển giống cây đầu dòng đã tạo điều kiện để người dân giữ gìn, phát triển các nguồn gien quý cung cấp cho thị trường, góp phần tạo nguồn cây giống chất lượng cao cho Hà Nội.
Tấn sĩ Đoàn Văn Lư, giảng sư Trường đại học Nông nghiệp đánh giá, Hà Nội là một trong những địa bàn đi đầu về phát triển giống cây ăn quả.
Bên cạnh đó, thành phố còn chú trọng công tác quản lý giống, chuyển giao khoa học kỹ thuật và có chính sách tương trợ cho người dân. Sau khi được chọn, các chủ nông trại đều mừng nao nức. Hội đồng bình tuyển do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội thành lập, gồm các chuyên gia chuyên sâu về lĩnh vực cây ăn quả của Trường đại học Nông nghiệp Hà Nội, Viện Nghiên cứu rau quả cùng các nhà quản lý của Bộ và Sở.
Bên cạnh đó, về cơ cấu giống cây ăn quả, hiện giống nhãn chín muộn đang được quan tâm, vì từ tháng 7 đến tháng 9 là thời điểm thị trường đang khan hiếm các loại quả trong nước.
Hà Nội phấn đấu đến năm 2016, toàn thành phố sẽ có 15. Chủ trương này hạp với chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về công tác quản lý, sản xuất và Kinh doanh giống cây ăn quả lâu năm. 000 tấn, giá trị sinh sản cây ăn quả tăng 30%, trong đó ưu tiên phát triển một số loại cây ăn quả giá trị kinh tế cao có lợi thế của Hà Nội như: bưởi, cam, nhãn, chuối dùng nuôi cấy mô.
Bởi đây là những nguồn gen quý, rất cần được nhân rộng. Chỉ tính từ năm 2008 đến nay, Sở đã xây dựng kế hoạch bình tuyển mỗi năm từ 60 đến 80 cây ăn quả đầu dòng các loại, tụ hội vào ba loại cây ăn quả chính (cam Canh, bưởi, nhãn chín muộn).
Riêng đối với Hà Nội, đã có hai giống nhãn chín muộn được công nhận là HTM-1 và HTM-2; đây là hai giống nhãn muộn hơn giống nhãn Phố Hiến ở Hưng Yên và có nhiều ưu điểm hơn, như: thời kì thu hoạch dài hơn, kiểu dáng sáng hơn, chất lượng ngon hơn. Tuy nhiên, ông Đức cũng khuyến cáo, việc khai hoang giống cây ăn quả đầu dòng vẫn cần nâng cao chất lượng hơn nữa, đồng thời gắn với quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm (GAP), có thương hiệu và đầu ra ổn định.
Tấn sĩ Lê Văn Đức, Trưởng phòng cây công nghiệp, Cục trồng tỉa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, những năm gần đây, Hà Nội đã phát huy thế mạnh, khai khẩn tiềm năng, bình tuyển được những cây ăn quả đầu dòng tốt nhất.
Mặc dầu chưa được tham dự khóa đào tạo bài bản trong trường lớp, nhưng từ mười năm nay, ông Triệu Tiến Ích ở thôn Lại Dụ, xã An Thượng, huyện Hoài Đức đã chọn lựa và lưu giữ được bảy giống nhãn chín muộn, trong đó có giống HTM-1 đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận. Cũng theo tấn sĩ Đoàn Văn Lư, miền bắc hiện có hai vùng nhãn chính là Hưng Yên và Hà Nội.
Để có được 20 cây nhãn muộn đưa ra bình tuyển giống cây đầu dòng năm nay tại Hoài Đức, Hội đồng bình tuyển đã thực hiện hai đợt chấm sơ khảo, từ 60 cây được chọn lựa trong sản xuất đại trà, qua hai lần sơ khảo mới chọn được 20 cây và chung cục, bình tuyển được 19 cây đáp ứng đủ tiêu chuẩn cây đầu dòng.
Bài, ảnh: NAM BẮC. Đến nay, tổng số cây ăn quả đạt tiêu chuẩn đầu dòng của Hà Nội là 248 cây, trong đó nhãn chín muộn khoảng 40%. 500 ha cây ăn quả, sản lượng đạt 230. Một trong những điểm trổi của Hà Nội là biết điều tiết, rải vụ bằng các loại giống và kỹ thuật, làm tăng hiệu quả kinh tế.
Cũng trong buổi bình tuyển, Hội đồng khoa học của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã chọn được 14 cây nữa của các gia đình ông Trần Văn Bảy, Nguyễn Văn Đông, Đỗ Văn Thịnh (xã Song Phương); Nguyễn Văn Tú, Nguyễn Hữu Tích, Nguyễn Đình Thuyết (xã Đông La), nâng tổng số cây được bình tuyển là 19 cây.
Ông Ích cho biết, năm nay, trong số sáu cây nhãn yêu cầu được bình tuyển, gia đình ông có năm cây được chọn. Nhàng nhàng mỗi năm, Hà Nội bình tuyển được 60 cây đầu dòng, nhưng vẫn cần có thêm nhiều cây ăn quả đầu dòng hơn nữa để đáp ứng nhu cầu thị trường các tỉnh. Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Thoa, Trưởng phòng Trồng trọt, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, công tác bình tuyển cây ăn quả đầu dòng là công việc thường niên của Sở được thực hiện hằng năm.
Để được đưa vào diện bình tuyển, các cây đầu dòng đều phải được theo dõi, đánh giá trong thời kì ba năm trước khi bình tuyển với các chỉ tiêu về sinh trưởng, năng suất (cao hơn 10% so với cây cùng loại), khả năng chống chịu sâu bệnh, chất lượng quả. Những cây được xác nhận đầu dòng này, mỗi năm được phá hoang 300 mắt ghép/cây, hoặc 30 cành chiết/cây; sau ba đến năm năm sẽ được đưa ra bình tuyển lại.
