Nếu có nhân vật nào có thể gây ra những câu chuyện đình đám và xôn xang nhất trong năm 2013, nhiều khả năng đó sẽ là Edward Snowden - 29 tuổi, là cựu viên chức kỹ thuật của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và có 4 năm làm việc cho Cơ quan an ninh Mỹ (NSA). Hành trang nghề ấy đã giúp Snowden có thể tiếp cận với những bí ẩn lớn của tình báo Mỹ. Tiến sĩ Đỗ Sơn Hải (phải), Trưởng khoa Chính trị Quốc tế, Học viện Ngoại giao tại trường quay Đài THVN Snowden có một cuộc sống dễ chịu với mức lương hàng năm là 200.000 USD, một sự nghiệp ổn định và nhiều ngày mai ở phía trước nhưng anh ta đã quyết định tiến hành một hành động làm thay đổi cả cuộc sống cá nhân chủ nghĩa của mình. Phê chuẩn báo chí, anh ta đã phơi bày ra ánh sáng những chương trình trinh sát mà nhiều năm nay cơ quan an ninh Mỹ NSA tiến hành trong bí hiểm. Đó là chiến dịch nghe lén có một không hai mà bất cứ ai, bất cứ tổ chức nào sử dụng mạng internet và những tiện ích của nó cũng có thể là nạn nhân. Edward Snowden nói: “Cơ quan an ninh nhà nước Mỹ (NSA) không giới hạn hoạt động tình báo của mình, họ theo dõi mọi cuộc đàm thoại đến và đi qua bờ cõi Mỹ. Có nghĩa là không một liên lạc nào qua cương vực Mỹ mà không bị thu thập, phân tích và theo dõi. NSA đã nói láo Quốc hội để thực hiện hành động đó. Chúng tôi có chương trình để các công ty Google, Facebook, Apple, Microsoft cộng tác. Sờ soạng họ đều cộng tác với NSA và cho phép cơ quan này tiếp cận trực tiếp với hệ thống nơi lưu trữ những gì bạn giao thông với bên ngoài. Bạn lưu trữ thông báo, thậm chí ghi nhớ những giây khắc của thế cuộc như những lời chúc hạ sinh nhật cũng đều bị theo dõi”. Snowden cho rằng, điều thôi thúc anh lên tiếng rằng tự do cá nhân của mỗi người dân đã bị vi phạm trong hành động này. Ngay sau khi tiết lậu của Snowden được đăng tải trên tờ “Người bảo vệ” của Anh và nhiều tờ báo Mỹ, người đứng đầu các cơ quan tình báo Mỹ đã phải lên tiếng thừa nhận với Quốc hội chương trình trinh sát này. Họ cho rằng, đó là dụng cụ để chống lại chủ nghĩa khủng bố và giảm thiểu hành vi xâm phạm các quyền riêng tây. Nhưng tiết lộ của Snowden đã gây ra một cơn bão ngoại giao giữa Mỹ và hàng chục nhà nước trên thế giới. Nhiều tổ chức trên cương vực Mỹ đã bị sốc khi biết mình bị trinh sát và theo dõi một cách tinh vi. Một loạt các nước, trong đó có cả những đồng minh của Mỹ như Liên minh châu Âu (EU) đã yêu cầu Washington giải thích chương trình do thám này. Và Snowden trở thành nạn nhân bị chính quyền Mỹ săn đuổi một cách ráo riết để ngăn chặn anh ta ngừng công bố những bí mật mới. Quý khán giả quan hoài tới vấn đề này có thể theo dõi chương trình “Toàn cảnh thế giới” dưới đây với khách mời là tấn sĩ Đỗ Sơn Hải, Trưởng khoa Chính trị Quốc tế, Học viện Ngoại giao. Hương Linh |