Để cân đối giữa dạy chữ - dạy người, GDCD phải được coi là môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ biến
"Đoàn giám sát cũng cần chỉ rõ nghĩa vụ của các cơ quan, tổ chức đã để xảy ra những yếu kém trong xây dựng chương trình sách giáo khoa hiện nay và giải pháp khắc phục, để QH có cơ sở ban hành Nghị quyết về đổi mới căn bản và nâng cao chất lượng giáo dục phổ quát từ năm 2015" - đó là ý kiến của Chủ nhiệm Văn phòng QH Nguyễn Hạnh Phúc.
Chừng nào chưa tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của đông đảo các nhà khoa học, nhà giáo, nhất là giảng viên dạy trung học cơ sở và trung học phổ thông cho dự thảo chương trình - sách giáo khoa, thì một bộ sách mới ra đời sẽ có nhiều nguy cơ bị cộng đồng đào thải.
Cách làm ngược này khiến thay vì xây dựng một chương trình chuẩn, đồng bộ, hợp nhất giữa các cấp học, lớp học, môn học với những tiêu chí, tiêu chuẩn, yêu cầu năng lực, kiến thức cụ thể cần đạt được trước khi tiến hành viết sách giáo khoa thì mới chỉ xây dựng được chương trình khung để các tác giả cứ vào đó viết sách.
Chương trình sách giáo khoa hiện còn tả nhiều bất cập. Sau khi có SGK đưa vào dạy thử nghiệm mới xác định chuẩn chương trình và thông qua, ban hành chương trình chuẩn nhà nước.
Đây là những điều kiện căn bản đảm bảo cho hiệu quả đổi mới chương trình, SGK.
Kết quả rà soát cho thấy, hiện khối lượng kiến thức thể hiện trong SGK còn nặng so với khả năng hấp thu của học sinh, có sự trùng lặp, nặng về truyền thụ kiến thức mà chưa quan hoài nhiều đến đoàn luyện kỹ năng, tư cách cho các em.
Do thiếu kinh phí? Trước những nhận xét, đánh giá của Đoàn giám sát, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận tuy nhận bất cập nhưng cho rằng phần lớn tồn tại nêu trên là do… thiếu kinh phí. Chính nên, chưa có một chương trình xuyên suốt từ tiểu học đến THPT. Ngành giáo dục cần tạo điều kiện nhiều hơn nữa để xã hội dự vào công việc xây dựng SGK.
Cô giáo Cao Khánh Ngân (Trường THPT Nhân Chính, quận Thanh Xuân): Bớt giáo điều, đề cao áp dụng Đổi mới chương trình, SGK không ngoài đích đào tạo đời công dân có đủ trí, đức.
Khởi hành từ thực tế này, việc ban soạn thảo bổ sung quy định thẩm quyền của lực lượng kiểm soát thương chính được truy đuổi liên tiếp trong trường hợp có cứ xác định hàng hóa tẩu tán do đối tượng phạm tội buôn lậu mà có là hợp lý.
Đồng tình với quan điểm này, nhưng Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề tầng lớp của QH Trương Thị Mai cũng cho rằng, thiết kế được một chương trình, một bộ SGK tốt là rất quan yếu bảo đảm thành công trong việc phát triển giáo dục phổ thông.
Nội dung đào tạo cho sinh viên sư phạm cần sớm được điều chỉnh theo hướng phối hợp đồng bộ 3 nguyên tố là tri thức chuyên môn, kỹ năng sư phạm và đạo đức nghề nghiệp. Phó chủ toạ QH Uông Chu Lưu nhận định, đổi mới chương trình SGK giáo dục phổ quát cần bắt đầu từ giảm lý thuyết, tăng thực hiện.
Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, thời kì qua, tiền đầu tư cho chương trình giáo dục phổ quát tăng đều qua mỗi năm, nhưng nếu chia đều cho số trường đã có và 250 trường xây thêm hàng năm trên toàn quốc thì quá nhỏ giọt. Việc soát, đánh giá phải được thực hiện trang nghiêm, chém đẹp ngay từ mỗi bài rà liền, hằng ngày trên lớp đến các bài soát cuối năm, cuối cấp.
Nhiều thiết bị thí điểm môn hóa học phải bỏ không vì không có tiền mua hóa chất, nguyên nguyên liệu để dạy và học thực nghiệm cũng rất thiếu thốn… Nhưng, nhiều quan điểm cho rằng nhược điểm rất lớn trong việc cách tân chương trình SGK là thiếu sự san sớt thông tin với từng lớp mà "đóng cửa làm với nhau".
Cần bổ dưỡng ba về chương trình SGK mới, đổi mới công tác đánh giá HS. Chưa kể, các bài giảng còn nặng về lý thuyết, thiếu thực tại và sáng tạo nên không thu hút được học sinh. Theo tôi, việc đổi mới phải lấy hệ thống trường sư phạm làm nòng cột, vì đây là "cỗ máy cái" đào tạo, bồi bổ hàng ngũ cha - những người can hệ trực tiếp tới đề nghị đổi mới chương trình, SGK.
Ý kiến các chuyên gia và thực tế đều khẳng định đây là môn học có vai trò quan trọng trong việc hình thành tư cách HS, song so với các môn học khác, thời lượng học của môn GDCD lại khá khiêm tốn. Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm (Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội): Cần tập hợp đổi mới cách rà soát, đánh giá HS Theo tôi, trong khi tiếp chuyện hoàn thiện nội dung chương trình, SGK, vấn đề cần tập hợp khai triển ngay là đổi mới cách rà, đánh giá HS chứ không nhất quyết phải chờ đến khi thực hành chương trình, SGK mới.
Đặt quá cao như hiện thời khiến học sinh không thu nhận được, thầy giáo không dạy được. Tuy nhiên, UBTVQH đề nghị làm rõ mức độ của việc truy đuổi, nếu không nêu chi tiết, dễ dẫn đến chồng chéo hoạt động giữa các cơ quan chức năng.
Nhiều trường phổ biến chuyên do áp lực của cơ chế thị trường cũng như của phụ huynh và học trò nên đã chú trọng luyện thi đại học theo khối A, B, C nhiều hơn nhiệm vụ tẩm bổ, phát triển anh tài, chưa phát hiện được xác thực những học sinh có khiếu, khiến đích đào tạo tuấn kiệt trở nên mờ nhạt.
Thực hành theo quy trình ngược Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng của QH, GS Đào Trọng Thi - Trưởng đoàn giám sát nhận định, dù rằng Bộ GD-ĐT đã đưa ra giải pháp tình thế nhằm giảm tải chương trình học phê duyệt việc bỏ bớt một số mục, bài trong SGK nhưng cách thực hiện chưa khoa học. Thành ra đợt đổi mới chương trình, SGK tới cần làm một cách toàn diện, hệ thống gồm tất tật các nhân tố để bảo đảm chất lượng.
Không có tổng chỉ huy, thiếu lực lượng chuyên trách và thiếu cơ chế điều hành, kết hợp để bảo đảm vận hành hợp nhất hết thảy quá trình biên soạn. Việc thực hành rà, đánh giá ở nhiều nhà trường hiện giờ còn hình thức và áp đặt, không tạo được động lực cho người học và người dạy một cách bản chất.
GS Đào Trọng Thi cho rằng, chương trình SGK phải được thiết kế lại. Ảnh: Thanh Hải Điều này đã gây ảnh hưởng tới tính hợp nhất, chặt đẹp, lô gích, khiến cả càn và học sinh đều lúng túng. Hồng Hạnh. Cùng ngày, UBTVQH đã trao đổi về Dự thảo Luật thương chính (sửa đổi). Nhưng cũng cần phải chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất và ăn nhập khả năng của đội ngũ bố.
"Cỗ máy cái" có chuẩn thì mới cho ra nhiều đay nghiến giỏi. Phần giáo dục Pháp luật (lớp 12) là cấp thiết nhưng hiện thời lại thiên về lý thuyết khiến HS khó hiểu và dễ chán, cần có minh họa bằng các tình huống thực tế để HS thực hành.
Đây là việc làm can dự, vì vậy trong quá trình triển khai cần phải có đổi mới cách tiếp cận theo hướng khẩn trương nhưng cẩn trọng và không được thoát ly thực tại. Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Văn phòng QH Nguyễn Hạnh Phúc và Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Phan Trung Lý, để không giẫm lên vết xe đổ của những lần soạn sách giáo khoa tốn không sao nhiêu tiền tài, công sức vừa qua, cần dạn dĩ xóa bỏ quy trình soạn chương trình SGK bây chừ.
Quy trình này cũng góp phần tạo ra thất bại của chương trình phân ban THPT, khi SGK phân ban đã biên soạn xong, dù phát hiện những bất cập nhưng vẫn phải đưa vào thực hành. Cho nên, trong một số trường hợp đã dẫn đến mất dịp đấu tranh chống buôn lậu, chuyển vận hàng hóa trái phép qua biên giới.
Việc lồng ghép các nội dung giáo dục về môi trường, an toàn liên lạc, dân số, sức khỏe sản xuất vị thành niên, giới tính, kỹ năng sống, phòng chống tồi tầng lớp ma túy… vào các môn học chưa nhuần nhuyễn và linh hoạt, dẫn đến quá tải. Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đánh giá, Luật hải quan hiện hành chưa cho phép cơ quan hải quan thực hành việc truy đuổi, bắt giữ hàng hóa buôn lậu, vận tải trái phép qua biên thuỳ chuyển di từ trong địa bàn hoạt động của thương chính ra ngoài địa bàn.
Chương trình, SGK điều chỉnh cũng cần bớt đi những nội dung không cần thiết với HS phổ quát như phần triết học (lớp 10), phần kinh tế (lớp 11).
Phải coi hàng ngũ kiền sư phạm là lực lượng chủ công cần được huy động, tham gia đóng góp ý kiến và đầu tư thỏa đáng. Ông Nguyễn Thành Kỳ, nguyên Trưởng phòng Giáo dục phổ thông (Sở GD-ĐT Hà Nội): Đổi mới từ các trường sư phạm Với đề án đổi mới chương trình, SGK thì cần chuẩn bị điều kiện về trường lớp, trang thiết bị, đồ dùng học tập.
Đó là Hội đồng chỉ đạo nhà nước được thành lập muộn so với các ban chỉ đạo cấp học.
