Trả lời bà Trương Thị Mai, Bộ trưởng lấy lý do có rất nhiều vướng mắc nên để luật có thể đi vào thực tiễn ngay khi có hiệu lực là… rất khó
Hơn nữa nghĩa vụ của Bộ chỉ dừng ở thẩm tra văn bản quy phạm luật pháp, còn văn bản chỉ đạo điều hành thì không thuộc nghĩa vụ của Bộ này. Bộ trưởng Cường có vẻ hơi lúng túng trước câu hỏi của các ủy viên UBTVQH.
Vấn đề này, Bộ trưởng Cường khẳng định, quy trình xây dựng luật rất chém đẹp, song thông tư và thông tư liên tịch chưa có sự kiểm soát. Tuy nhiên ông Đam cũng chỉ ra việc làm luật của nước ta đang có vấn đề. Vì các nước là đa đảng còn chúng ta chỉ có một đảng lãnh đạo thôi, luật pháp là thiết chế quan điểm của Đảng, lobby thì không hợp.
Tuy nhiên cũng không loại trừ là không phát hiện được những tồn tại như đại biểu nêu vì vấn đề rất khó. Nhiều văn bản có sự mâu thuẫn, thậm chí đá nhau có nguyên nhân từ các Bộ chỉ bảo vệ lợi quyền của Bộ mình. Thừa nhận vẫn còn những chính sách không sát với thực tại, Bộ trưởng Hà Hùng Cường lý giải nguyên cớ do các thông tư, thông tư liên tịch của các Bộ, ngành đều do Vụ Pháp chế của các Bộ ra văn bản thẩm định.
Đại biểu Trần Xuân Vinh (Quảng Nam) hỏi, Bộ Tư pháp có phát hiện việc lobby các Bộ, ngành liên quan để có lợi cho mình mà gây hại cho cái chung? đáp, ông Cường cho rằng, lobby chính sách ở các nước thì phổ quát nhưng ở nước ta thì thảng hoặc và khó.
Để văn bản quy phạm luật pháp của các Bộ, ngành được chuẩn hóa, theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường thì nên có sự kết hợp dự của Bộ Tư pháp ngay từ đầu. Luật đi vào thực tế ngay, rất khó Sau giải đáp của Bộ trưởng Hà Hùng Cường, một số ủy viên UBTVQH cũng tham dự chất vấn. Bộ trưởng cho biết: "Qua dư luận thì thấy có hiện tượng, chứ còn thực tiễn có lobby hay không thì chưa dám kết luận".
Các nội dung chất vấn khác, ông Cường nhường lời cho Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam Trả lời rõ hơn. "Ích nhóm luôn được kiểm soát, loại trừ quy định còn có thể có sơ hở, thực tế là có thể có", Bộ trưởng nói. * "Lạnh" khoáng sản, đất bỏ hoang Ngày 20/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) họp chất vấn Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường và Bộ trưởng Tài nguyên- Môi trường Nguyễn Minh Quang.
Trong câu hỏi của ông Phùng Quốc Hiển, Bộ trưởng chỉ khẳng định ngắn gọn là không có sự nể nang với vi phạm. Ông Đam lưu ý, đây là trách nhiệm của cơ quan ban hành, bổn phận của người đứng đầu ở các bộ, ngành phải nâng cao chất lượng của hàng ngũ cán bộ làm thuê tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.
Bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm UB các vấn đề tầng lớp đưa ra hàng loạt chính sách đã có hiệu lực từ rất lâu nhưng không thể đi vào cuộc sống như Pháp lệnh người có công, Chính sách thai sản cho phụ nữ… Câu hỏi đặt ra là cần cơ chế gì để những chính sách cụ thể đến được với người thụ hưởng? Tiếp đến, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển đặt vấn đề Bộ Tư pháp chưa làm hết trách nhiệm và có phần nể nả khi phát hiện nhiều văn bản có sai phạm, nhưng chỉ thuyết phục các cơ quan chỉnh lý hay chỉ nhắc phê bình góp ý, mà không yêu cầu xử lý ở mức cao hơn.
Một số thí dụ khó được Bộ trưởng nêu là nghị định kinh doanh vàng, xăng dầu, điện…, chủ trương rất rõ tiến tới cơ chế thị trường nhưng lịch trình và bước đi phải rất chém để ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát.
Chất lượng luật không cao ĐB Lê Nam (Thanh Hóa) nêu thực trạng luật pháp có nhiều nhưng chất lượng luật không cao, hầu hết các điều luật chỉ chung chung, thiếu văn bản hướng dẫn cụ thể nên không đi vào cuộc sống.
Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, hồ hết các đại biểu hỏi sâu về chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật, việc triển khai dự án luật, xây dựng nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành luật chậm khiến chính sách luật pháp không đi vào cuộc sống.
Về nguyên tắc thì Chính phủ ra nghị định còn cấp Bộ ra thông tư. Theo ông Đam, việc xây dựng luật đã có bước tiến rất dài, đã bớt dần luật khung, số lượng văn bản hướng dẫn đã giảm theo từng năm. Một số Bộ, ngành đưa ra những văn bản quy phạm pháp luật mang thuộc tính “hài hước” và không có tính khả thi như: cộng điểm cho mẹ VN anh hùng, chó mèo cũng phải đăng kí hộ khẩu, xử phạt nghe điện thoại ở cây xăng… Theo ông Nam, nghe đâu vẫn còn những người đang ngồi “trên trời” để hoạch định chính sách luật pháp.
Nhưng thực tế vẫn có nghị định ra lại chờ thông tư hướng dẫn.
